Manifeste affirmant le caractère un et divers de la langue d'Oc

E òc.... es vos qu'o disètz. Una fugida! es aquesta que volèm forviar, perque avèm una ambicion immensa per nòstra lenga tala que l'avèm recebuda, amb son patrimòni e son potencial.
Quitem de cercar de conspiracions satanicas e espiem en fàcia nòstres paradòxes.
S'Occitania aguèsse agut una astrada parallèla a la de Catalonha, es a dire una revindicacion politica, s'i escriuriá e s'i parlariá sai que benlèu un "referencial"... mas nòstra istòria es estada diferenta.
Respièche l'occitanisme politic contemporanèu, mas pense que se deu pas ligar nòstre projècte cultural a sos projèctes politics. La destinada nos a balhat un eretatge diferent: una literatura rica, e dialectala; de dialèctes diversifiats; doas grafias nòblas per escriure la lenga; un projècte experimental de lenga mejana jos divèrsas formas, que son un trabalh menimós e respectable, mas que la lenga s'i pòt pas embarrar dintre.
Volèm aparar la lenga d'Oc, una diversitat linguistica amenaçada d'Euròpa. Au dintre d'aquela lenga i a encara de diversitats, aquò ven de nòstra istòria, e puslèu que de las voler escafar cau las aparar. Nòstra demarcha es d'aparar de diversitats mas pas coma se collecciona de parpalhons mòrts o de fossils dau Jurassic, en las utilizant per far fonccionar una cultura viva. Considère l'òc "referencial" coma una de las compausantas d'aquela diversitat e es pas el solet que pòt sauvar la lenga d'òc. Mas es verai que quora escrivèm per un public panoccitan anam cercar las paraulas que son compresas per mai de mond puslèu qu'aquelas pro localas que seràn de mau comprene. Ai l'impression d'escriure una lenga qu'es en continuitat perfiècha amb lo lengadocian parlat qu'ai recebut, mas qu'es una lenga literària que cèrca tanben d'èsser en resonància amb de reminescéncias classicas de l'edat mejana, dau sègle XVI, de la renaissença mistralenca, etc...
Es una demarcha eretada de nòstres grands escrivans. Totes an mai o mens fach coma aquò. Bastir una escritura amb la lenga sauvatja de nòstre endrech e lo patrimòni literari qu'avèm recebut, en ensajant de far de lenga autentica. I arribariam pas en ensajant d'escriure lo parlar estrechament atestat d'un vilatjon ni la lenga generala dels diccionaris. Son totes dos de fòrmas calhadas de la lenga. Fasèm quicòm en tension amb tot aquò, coma o sentissèm, sens ensajar de trichar.
Verai qu'aquò's cultivar de paradòxas, mas la vida es facha de paradòxas.
L'escritura representa de segur pas tota la lenga, seriá catastrofic que n'arribèssem aquí, mas es lo luòc ont la lenga es emplegada amb lo mai d'exigéncia. E ont foncciona coma una causa viva. Prepausam una estrategia a l'entorn de la literatura d'òc per far viure la lenga e alargar son domèni. Ont nos menarà aquela aventura, digús o sap pas, e donc cau sauvar tot lo patrimòni linguistic, e respiechar la logica actuala qu'es la pluridialectalitat.. Mas s'o fasèm dins una logica de balkanizacion es segur qu'arribarem enluòc.